Aktualności ze świata miłośników twórczości Tolkiena

G-i-P Report: They wrote about us…

Book: The Frodo Franchise. ‚The Lord of the Rings’ and Modern Hollywood
Author: Kristin Thompson
Publisher: University of California Press, 2007
Page: 95 and note: 28

„(…) Predictably, websites sprang up to record and translate these passages into Elvish, with participants in the project using the pause buttons on their DVDs and also production photos such as the ones reproducted on pages 50 and 52 of Weapons and Warfare. There are at last two such websites. Salo brought the whole thing full circle by contacting one of the sites and providing the original Elvish text. It’s likely that some of the participants in the project were disappointed when he did.”

And note:

„See Galadhorn, „Mazarbul Wall Inscriptions: Languages in the Lord of the Rings Movies” (n.d.): http://home.planet.nl/~raas0056/mazarbul/ , and links in Ryszard Derdzinski, „Other Inscriptions” (n.d.): www.elvish.org/gwaith/movie_otherinscr.htm . Salo’s contribution is linked on the latter page as „Gabil gund Mazarbul” (30 Nov. 2002).

Wyprawa do Anglii i Walii rusza w piątek!

Przypominamy Wam wiadomość z kwietnia tego roku. Nasza wyprawa do Anglii i Walii rusza 26 sierpnia, czyli w najbliższy piątek. Wśród uczestników wyprawy są m.in. Agnieszka „Shani” Koszowska, Barbara „Mirime” Furgoł, Janusz „Ivellios” Kamieński i inni. Obiecujemy Wam szczegółowe sprawozdanie (sprawozdania) i zdjęcia. Życzcie nam szczęśliwej drogi!

Zapraszamy na naszą trzecią wyprawę przygotowaną z myślą o fanach Tolkiena i wszystkich zainteresowanych kulturą brytyjską (o drugiej z wypraw, do Anglii śladami Tolkiena, możecie przeczytać w najnowszym numerze Simbelmynë). Jako, że planowana dwa lata temu wycieczka do Irlandii i Walii nie doszła do skutku, to w tym roku postanowiliśmy zrealizować jej część walijską, wzbogaconą o atrakcyjne miejsca w Anglii (Londyn, Canterbury, Bath). Tym razem, ponieważ łączymy swe siły z inną zaprzyjaźnioną grupą, mamy pewność że wyjazd dojdzie do skutku i jego cena nie ulegnie zmianie. Również z myślą o Was ustaliliśmy jego termin na ostatni tydzień wakacji w dniach 26 sierpnia – 2 września 2011. Jako, że głównym celem tegorocznej wyprawy jest Walia, to na miejsce noclegu w Snowdonii wybraliśmy malowniczo położone schronisko Betws-Y-Coed, które znajduje się w samym centrum Snowdonii. Oczywiście największą atrakcją wyjazdu jest pobyt w Narodowym Parku Snowdonia, jednej z największych atrakcji Wysp Brytyjskich, która w opinii wielu dorównuje a nawet przewyższa atrakcyjnością jeziora i góry Szkocji. Fanom Tolkiena zresztą Walii przedstawiać nie trzeba – to właśnie tam mają swoje korzenie niektóre z opowieści J.R.R. Tolkiena, to właśnie tam nakręcono najbardziej widowiskowy fanowski film tolkienowski „The Hunt For Gollum”. Ta magiczna, celtycka kraina pojawia się bardzo często w filmach i literaturze Wysp Brytyjskich, jest też kopalnią inspiracji dla współczesnych autorów fantasy. TUTAJ znajdziecie wybrane zdjęcie Ryśka Derdzińskiego z poprzednich wyjazdów w te rejony. Co jeszcze powinniście wiedzieć o naszym wyjeździe? Jego cena to tylko 1300 zł, w której zawarte są noclegi, śniadania, przejazdy autokarowe, ubezpieczenie oraz opieka pilota (podobne oferty z innych biur podróży kosztują ok. 2000 zł). Standard jest bardzo zbliżony do tolkienowskiej wyprawy z 2008 roku, jednak tym razem zamiast busa, do dyspozycji mamy bardzo wygodny autokar z sympatycznymi i sprawdzonymi kierowcami. Przeczytaj resztę wpisu »

G-i-P Report: Khuzdûl in the Hobbit movie

G-i-P stands for Gwaith-i-Phethdain, ‚The Fellowship of the Word-smiths’ or the linguistic website devoted to post-Tolkienian constructions in the „reconstructed” languages of Middle-earth [link]. Now Elendilion will continue the G-i-P‚s tradition of the linguistic reports concerning Peter Jackson’s movies, especially The Hobbit film.

Somebody may wonder if the upcoming The Hobbit movie will contain as rich linguistic material as the three parts of Peter Jackson’s The Lord of the Rings. Will the actors speak languages of Middle-earth? Which languages? Will we see new beautiful artifacts with runes or Fëanorian letters like swords or the artwork? Will they sing in Elvish or Dwarvish in The Hobbit soundtrack? We can say „Yes, they will”. We can say also that it is very possible all the linguistic material is already translated by a Tolkienian linguist (David Salo?) or by a group of the linguistis.

Probably the first sentences in the languages of Middle-earth which were already revealed are two Khuzdûl phrases which can be found on P. Jackson’s vlog’s entry [see here]. So Khuzdûl will be featured for sure!  These phrases are:

[Adam Brown, „Ori”:]
Gelek d’ash undbar [or Gelek dashund bar]

‚?’ [my transcription can be erroneous]

[Marc Zender comments:
First, I think Adam Brown (Ori) actually says Gelekh dash undbar, with aspirated -kh at the end of the first word. Listen carefully to Roisín Carty (the dialog coach) and then to Brown. But notice also (at 05:41 in the video) that behind Roisín, on the white board, is written R, TH, KH, strongly suggesting that they were working on the special sounds of Khuzdul: uvular R and aspirated TH and KH. (There is also written “axe = b…” and “axes = b…”, where the hidden elements must have given singular bark and plural baruk, to illustrate Khuzdul plural formation.) But much of Adam’s sentence is newly invented vocabulary, and I’m afraid I can’t make it out with any certainty.]

and

[William Kircher, „Bifur”:]
Khuzd belkur!
‚Mighty Dwarf’ [khuzd ‚Dwarf’, *belkur ‚mighty’]

[Marc Zender comments:
I think he actually says Khuzd belkul!, with a final -l, and naturally he provides his own translation: “mighty dwarf”. Now, khuzd is of course well known as the singular for “dwarf”. As for the unattested belkul, this may contain the -ul adjectival suffix seen in Khuzdul ‘Dwarvish’. Its radicals would then seem to be B-L-K “mighty,” and I suppose that it is imagined by David Salo as having been a borrowing from Elvish. Compare Noldorin beleg “great, mighty” (< BÉL-EK, Etym.), Quenya melehta “mighty” (PE17:115) and, of course, Melkor “He that arises in might”. Note also the noun + adjective order of “dwarf mighty” for “mighty dwarf”. This is a typical feature of Semitic syntax, from which Salo would seem to have drawn some inspiration. Yet the pattern in Khuzdul noun compounds is generally, though admittedly not always, the reverse — e.g., Sigin-tarâg, long + beards, for “Long beards” (PM:321). So this syntactical construction is one I’m still a bit uncertain of.]

Richard Armitage („Thorin”) said in the interview on Jackson’s videoblog:

We’ve all learnt a bit of the Dwarf language, Khuzdûl, so we all have a kind of selection of words to fall back on, and curses and battle-cries

We trust the latter means that we may, at long last, hear the famous words Baruk Khazâd! Khazâd ai-mênu! uttered on a field of battle.

We’re waiting for new information about the languages of Tolkien in Jackson’s movies. Feel free to send the reports to elendilion@elendilion.pl We’re looking forward to your comments too.

Mirkwood Goes to Hollywood

Pamiętacie Mirkwood, kontrowersyjną powieść wykorzystującą postać J.R.R. Tolkiena? Jak pamiętamy, doszło do ugody między autorem Stephenem Hillardem a Tolkien Estate. Nie oznacza to jednak, że niepokorny pisarz skapitulował. Jak podaje serwis Stopklatka, producenci Joel Eisenberg i Timothy Owens, nabyli prawa do ekranizacji powieści. Nie jest jasne czy planowany jest film kinowy, telewizyjny czy miniserial. Dotychczasowe doświadczenia pary producenckiej są dość skromne i ograniczają się do produkcji telewizyjnych, a ich największym dokonaniem jest nowa wersja klasycznej serii Opowieści z krypty. Projekt jest na wczesnym etapie planowania. Z pewnością jednak nie obędzie się bez kolejnych kontrowersji. Trudno sobie wyobrazić, by przy promocji filmu nie wykorzystano faktu, że jednym z bohaterów jest Tolkien. Szykuje się nowy proces? Czy waszym zdaniem ten film powinien powstać?

Wszystkie Elfy do Wellington!

Źródło: TheOneRing.net

Na TradeMe.co.nz pojawiło się oficjalne ogłoszenie o castingu do ról Elfów w powstającym właśnie filmie Hobbit. Producenci poszukują „smukłych” osób, które będę mogły statystować jako Eldarowie. Ciekawie brzmią szczegóły ogłoszenia:

  • Mężczyźni w wieku 17 – 30 lat mają mieć 165-178 cm wzrostu.
  • Kobiety w wieku 17-30 lat mają mieć 165-173 cm wzrostu.

Ogłoszenie mówi też o tym, że zdjęcia z udziałem tych statystów odbędą się w Wellington na Nowej Zelandii we wrześniu b.r. Ciekawą informacją jest z pewnością fakt, że wg wypowiedzi Petera Jacksona w filmie rolę drugoplanowego Elfa ma zagrać Evangeline Lilly, aktorka znana z roli Kate w serialu Zagubieni (Lost). Zagra ona rolę Tauriel (wymyśloną na potrzeby filmu – nie ma jej w książce Tolkiena) – Elfka ta jednak nie ma mieć żadnych romantycznych relacji z Legolasem (Orlando Bloom)! Imię Tauriel oznacza ‚Córę Lasu’ (sind. taur ‚las’ + -iell ‚córka’).

Inne umysły, serca i dłonie, tom 2!

Wczoraj wieczorem na Facebooku pojawiła się pierwsza informacja o przygotowaniu i wydaniu przez MumakiL Fandom PresSsss… drugiego tomu antologii fanfików tolkienowskich pt. Inne umysły, serca i dłonie. Antologia tekstów i ilustracji inspirowanych twórczością J.R.R Tolkiena. O pierwszym tomie tego cyklu pisaliśmy w 2008 tutaj. Jak dotąd, oprócz antologii opowiadań fanowskich, MumakiL Fandom PresSsss… wydało też inne tytuły: Syna Gondoru, Narn e·’Rach Morgoth oraz Narn e·Dant Gondolin. Gdy tylko poznamy więcej informacji na temat nowego wydawnictwa, uzupełnimy tę wiadomość. Tymczasem prezentujemy naszym Czytelnikom okładkę książki, zaprojektowaną przez Zair Ugru-nad.

Wakacje Tolkiena: Rejs śródziemnomorski w 1966

Tolkien niespecjalnie lubił podróżować. A jednak czasem zew podróży zaganiał go w różne miejsca. Odwiedził wiele miejsc w Anglii i Kornwalii (czytaj: „Tolkien na wakacjach: Kornwalia”), w Walii (czytaj: „Tolkien na wakacjach: Walia”) i Szkocji (aż po rzekę Tay) , w Irlandii (czytaj: “Lato 1954 – Tolkien w Kerry”, “An bhfuil Tolkien feicithe agat le deanail?”). Odwiedzał też Szwajcarię (czytaj: “Tolkien w Alpach (1911)”), Francję, Belgię, Holandię, Włochy (czytaj: “Tolkien we Włoszech (lipiec-sierpnień 1955)”), a w roku 1966 wybrał się w rejs po Morzu Śródziemnym. Nigdy nie zrealizował swoich planów związanych ze Stanami Zjednoczonymi, Szwecją i Finlandią… Dziś czas na wspomnienie trudnego rejsu państwa Tolkienów po Morzu Śródziemnym jesienią roku 1966.

Rok 1966 był ciężki dla państwa Tolkienów. Już dawno przekroczyli siedemdziesiątkę – różne dolegliwości dawały się im we znaki. Latem lekarz przepisał Profesorowi specjalny kołnierz ortopedyczny. Obojgu małżonków dokucza artretyzm. A jednak pragną zrealizować swoje marzenie. Już we wrześniu mają ruszyć w rejs po Morzu Śródziemnym i chcą dotrzeć aż do Morza Egejskiego. Poznajmy koleje tamtej podróży dzięki chronologicznej rekonstrukcji Ch. Scull i W. G. Hammonda, którą znajdziemy na stronach 673-675 książki The J.R.R. Tolkien Companion and Guide.

14 września 1966
J.R.R. oraz Edith zaczynają swoją podróż w deszczu i przy silnym wietrze aż do portu w Southampton. Nocą, podczas drogi, przeżywają ryczącą wichurę.

15 września
Małżonkowie jadą przez New Forest. Wstaje słoneczny poranek. Muszą dotrzeć do portu, żeby zaokrętować się na okręcie wycieczkowym Royal Mail Lines, który zabierze ich w rejs po Morzu Śródziemnym. Okręt wyrusza po północy, o 00.49 „w takt wesołej muzyki – rozpoczyna się 17 dni nieprzerwanego słońca (i światła księżyca). Zatoka Biskajska była niczym błękitne jezioro, a Morze Śródziemne także – jedyne chmury i mgły pojawiały się nad odległymi brzegami” (z listu do Clyde’a S. Kilby’ego z 11 października 1966, z zbiorach Marion E. Wade Center, Wheaton College, Illinois, USA). Niestety już pierwszego dnia Edith poślizgnęła się, padła na podłogę, uderzając się w głowę, upadając na kolana oraz raniąc nogę tak, że potrzebna jest pomoc lekarza. Przez większość podróży żona Tolkiena będzie potrzebowała opieki pokładowego lekarza-chirurga. Obsługa statku dostarcza jednak Tolkienom wózek inwalidzki. Stale są też w pobliżu pomocni ludzie. Edith ma jednak problemy z poruszaniem się i w związku z tym Tolkienowie nie skorzystają z możliwości wycieczek krajoznawczych po przybyciu do portów na trasie rejsu. Przez większość dni okręt oferuje pasażerom filmy, grę w bingo, potańcówki i wiele innych rozrywek. Już pierwszego wieczoru odbywa się koncert lekkiej muzyki.

Przeczytaj resztę wpisu »

Tolkien czytywał Conana

W związku ze zbliżającą się premierą kinowego Conana Barbarzyńcy 3D (światowa i polska premiera 19 sierpnia b.r.), zapraszamy do lektury naszego dawnego newsa z 11 kwietnia 2007.

 

W roku 1963 L. Sprague de Camp wydał pod swoją redakcją antologię Swords and Sorcery. Antologia obejmowała opowiadania fantasy z podgatunku „miecza i magii”. Książkę ilustrował Virgil Finlay. Najpierw opublikowano tę antologię w formie broszurowej w wydawnictwie Pyramid Books. O książce tej mówi się, że była pierwszą antologią podgatunku „sword and sorcery” i że otwarła drogę trzem kolejnym antologiom wydanym przez de Campa oraz wielu podobnym publikacjom innych autorów. W książce zebrano osiem opowiadań. Wstęp napisał sam de Camp. Spis treści wyglądał następująco (opowiadanie o Conanie pogrubiłem):

 

„Introduction: Heroic Fantasy” (L. Sprague de Camp)
„The Valor of Cappen Varra” (Poul Anderson)
„The Distressing Tale of Thangobrind the Jeweler” (Lord Dunsany)
„Shadows in the Moonlight” (Robert E. Howard)
„The Citadel of Darkness” (Henry Kuttner)
„While the Sea King’s Away” (Fritz Leiber)
„The Doom that Came to Sarnath” (H. P. Lovecraft)
„Hellsgarde” (C. L. Moore)
„The Testament of Athammaus” (Clark Ashton Smith)

 

Według The J.R.R. Tolkien’s Companion and Guide w sierpniu 1964 r. Tolkien otrzymał tę antologię od samego de Campa. Tolkien w liście do autora napisał:

Wszystkie zawarte tam opowiadania wydają się ubogie pod kątem drugorzędnej (ale dla mnie nie nieważnej) materii nazewniczej. Najlepsze jako wyraz pomysłowości, najmniej dobrej jako przejaw literatury czy archaizowania.

List ten cytowano w Mythlore 13, nr 4, całość w nr 50 (lato 1987), str. 41. Opowidanie Howarda znamy w Polsce jako Cienie w blasku księżyca.

Ciekawie ten temat rozwinięto na zaprzyjaźnionej stronie: Ostatni Przyjazny Dom (czytaj). Niestety wkradł się tam błąd. Tolkien nie był autorem rozdziału IX. „Merlin in Tweeds: J.R.R. Tolkien” w książce L. Sprague de Campa pt. Literary Swordsmen and Sorcerers: The Makers of Heroic Fantasy! To rozdział o Tolkienie, a nie autorstwa Tolkiena!

Źródło: Niezapominka

Omentielva Cantëa
IV Międzynarodowa Konferencja Lingwistów Tolkienowskich

Słowo Omentielva z następującym po nim quenejskim liczebnikiem porządkowym to nazwa każdej z Międzynarodowych Konferencji Na Temat Wymyślonych Języków J.R.R. Tolkiena (ang. International Conference on J.R.R. Tolkien’s Invented Languages). Konferencje odbywają się co dwa lata w różnych miejscach świata. Samo Omentie to termin quenejski, użyty przez Tolkiena jako słowo oznaczające ‚spotkanie’ w znanym powitaniu: Elen síla lúmenn’ omentielvo! (znajdziecie je w Drużynie Pierścienia). Później Tolkien sprecyzował, że chodzi o ‘spotkanie między dwiema stronami’. W tym wypadku może chodzić np. o spotkanie organizatorów konferencji z gośćmi, albo o indywidualne spotkanie twarzą w twarz jednego lingwisty tolkienowskiego z całym gremium.

Najbliższa konferencja, Omentielva Cantëa, odbędzie się w dniach 11–14 sierpnia 2011 na Politechnice w Walencji w Hiszpanii (hiszp. Universidad Politécnica de Valencia). Przewodniczącym konferencji jest Helios De Rosario Martínez, a sekretarzem Anders „Beregond” Stenström. Zaproszono na tę konferencję wyjątkowego gościa specjalnego. Będzie nim Arden R. Smith, wybitny badacz języków i pism Tolkiena, który do Hiszpanii przyleci z wykładem prosto ze Stanów Zjednoczonych. W organizacji tegorocznej konferencji pomogło Hiszpańskie Towarzystwo Tolkienowskie (hiszp. Sociedad Tolkien Española), które przeznaczyło specjalny grant na przyjazd gościa z USA.

Wśród innych uczestników konferencji znajdziemy takich znanych lingwistów jak: Petri Tikka, Måns Björkman, Ivan Derzhanski i Roman Rausch. Tutaj znajdziecie szczegółowy program imprezy.  My zwracamy w nim szczególną uwagę na następujące punkty:

  • Arden R. Smith: Editing Tolkien’s Alphabets (‚O redagowaniu alfabetów Tolkiena’)
  • Anders „Beregond” Stenström: Another Look at the Problem of Erukyerme (‚Inne spojrzenie na problem słowa Erukyerme‚)
  • Practical Elvish (‚Praktyczny elficki’) (prowadzi Petri Tikka)
  • Elvish Poets’ Workshop (‚Warsztaty poetów elfickich’) (prowadzi Valeria Barouch)
  • Helge Fauskanger (in absentia): The World’s most Evil Syllable (‚Najbardziej zła sylaba świata’)
  • Roman Rausch: Sound Symbolism in Elvish (‚Symbolika dźwięku w elfickim’)
  • W niedzielę 14 sierpnia dzień rozpocznie ekumeniczna modlitwa poranna prowadzona przez Petri Tikkę, pastora luterańskiego. Tego samego dnia po śniadaniu uczestnicy będą zwiedzać Walencję – przewodnikiem będzie Juan Gómez.

Każda konferencja owocuje wydaniem kolejnego periodyku Arda Philology. W kolejnym numerze znajdziemy wszystkie teksty odczytów, zatem pozostaje nam poczekać na Arda Philology nr 3. A może ktoś będzie za kilka dni w okolicach Walencji? Wtedy prosimy pozdrowić uczestników Omentielva słowami: Elen síla lúmenn’ omentielvo!

Kolejne konferencje odbyć się mają w 2013 i 2015 roku. Może zaproponujemy jakąś polską lokalizację (poprzednie konferencje miały miejsce w Sztokholmie w Szwecji, w Antwerpii w Belgii, w Whitehaven w Anglii).

Scull i Hammond o The Art of The Hobbit

Źródło: Tolkien Library

O książce The Art of The Hobbit by J.R.R. Tolkien, dziele Wayne’a G. Hammonda i Christiny Scull,  pary wybitnych tolkienowskich badaczy i uznanych autorów, którzy przysłużyli się światowej tolkienistyce pracami takimi jak J.R.R. Tolkien: Artist and Illustrator, The Lord of the Rings: A Reader’s Companion oraz The J.R.R. Tolkien Companion and Guide pisaliśmy już tutaj. Nowa praca Scull i Hammonda ukaże się w grudniu 2011. Oto krótki wywiad z autorami, jaki został przeprowadzony przez Damiena Badora dla Lâ’Arc & le Heaume, rocznika wydawanego przez francuski serwis Tolkiendil. Jest to rozwinięcie wywiadu, który został przeprowadzony przez Pietera Colliera (patrz tutaj).

Przeczytaj resztę wpisu »